Η έρευνα αποκαλύπτει προκλήσεις και λύσεις για την προώθηση της περιεκτικής δημοκρατίας

To ΚΜΟΠ, σε συνεργασία με τέσσερις ευρωπαϊκούς κοινωνικούς φορείς, πραγματοποίησε έρευνα που εστιάζει στο ζήτημα της ενεργούς συμμετοχής των νέων με νοητική και σωματική αναπηρία στα κοινά.

Συγκεκριμένα, η έρευνα διεξήχθη στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Λιθουανία και τη Γαλλία, και αναλύει τις νομικές, πρακτικές και κοινωνικές διαστάσεις των δημοκρατικών δικαιωμάτων των νέων με νοητική και σωματική αναπηρία. Η υλοποίησή της βασίστηκε σε μια πολύπλευρη προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει: βιβλιογραφική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, ανοικτές συζητήσεις με τη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία και μελών των οικογενειών τους, κοινωνικών λειτουργών, εκπροσώπων ΜΚΟ, και καταγραφή καλών πρακτικών για την προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.

Βασικές προκλήσεις

Παρόλο που υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία νομικών εγγράφων που αποσκοπούν στην προστασία και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των νέων ατόμων με αναπηρία σε εθνικό επίπεδο, υπάρχουν ακόμη πολλές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει κάθε χώρα. Η μελέτη της πραγματικής κατάστασης στις χώρες εταίρους αποκάλυψε ποια θεωρητικά και πρακτικά επίπεδα δημοκρατικών δικαιωμάτων είναι διαφορετικά, ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις εκλογές δεν είναι προσαρμοσμένες για άτομα με διαφορετικές αναπηρίες, και ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις δεν επαρκούν για να εγγυηθούν τα δημοκρατικά δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και άλλα προβλήματα.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις έχουν εντοπίσει πως οι νόμοι για τη διασφάλιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων επικεντρώνονται περισσότερο στα άτομα με σωματικές αναπηρίες. Επιπλέον, η εκπαίδευση σχετικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα δεν είναι επαρκούς ποιότητας, δεν είναι ολοκληρωμένη και δεν αποτελεί συνεχή διαδικασία, ενώ επικρατεί ανισότητα μεταξύ του θεωρητικού και του πρακτικού επιπέδου των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Οι διακρίσεις εις βάρος των ατόμων με αναπηρία λόγω περιορισμών της συμμετοχής στις δημοκρατικές διαδικασίες της χώρας αποτελούν άλλο ένα εμπόδιο.

Τα κύρια ευρήματα από τις ομάδες εστιασμένης συζήτησης

Οι ομάδες εστιασμένης συζήτησης που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, τη Λιθουανία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία, ανέδειξαν τις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία κατά την άσκηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η υποεκπροσώπηση ατόμων με αναπηρία και η έλλειψη προτύπων σε θέσεις εξουσίας σημαίνει πως τα άτομα αυτά δεν τοποθετούν τον εαυτό τους στο πολιτικό πλαίσιο, καθώς δεν έχουν τέτοιου είδους παραδείγματα/εκπροσώπηση. Δεν υπάρχουν αρκετοί ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, ενώ ζήτημα που χρήζει μεγαλύτερης προσοχής είναι αυτό της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στα δημοκρατικά τους δικαιώματα.

Ανάμεσα στα κύρια προβλήματα που επισημάνθηκαν είναι η ελλιπής γνώση και η περιορισμένη φυσική πρόσβαση για την άσκηση δημοκρατικών δικαιωμάτων σε φυσικά τμήματα, καθώς και οι ανεπαρκείς οικονομικοί πόροι που διατίθενται για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Επιπλέον, οι οργανώσεις των ατόμων με αναπηρία θα πρέπει να λειτουργούν ως διαμεσολαβητές και ως φορείς συγκέντρωσης, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών και τις συνεδρίες ευαισθητοποίησης, δίνοντας βήμα και φωνή ειδικά στους νέους με αναπηρία, ώστε να μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά για τα θέματα που τους επηρεάζουν.

Η έρευνα τονίζει πως χρειάζονται προσβάσιμα κέντρα και εξοπλισμός, καθώς και εκλογικοί υπάλληλοι και λειτουργοί εκλογών καταρτισμένοι σχετικά με τις ειδικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Ζητούνται επίσης περισσότεροι πόροι για την επίλυση των προαναφερθέντων προβλημάτων, ενώ οι οργανώσεις για τα άτομα με αναπηρία καλούνται να συνεχίσουν και να ενισχύσουν το έργο τους μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης και άσκησης πίεσης στους φορείς λήψης αποφάσεων.

Καλές πρακτικές για την προώθηση των δικαιωμάτων των νέων με αναπηρία

Κατά τη διάρκεια της μελέτης των καλών πρακτικών, παρατηρήθηκε ότι η προώθηση πραγματοποιείται από διάφορους οργανισμούς: μη κυβερνητικούς, ιδρύματα, υπηρεσίες υπουργείων, κρατικούς φορείς, οργανώσεις νεολαίας, κέντρα υποστήριξης ατόμων με αναπηρία κ.λπ. Οι οργανώσεις αυτές παρέχουν διάφορες εκδηλώσεις, συζητήσεις, δημιουργούν ηλεκτρονικό και έντυπο υλικό για νέους με νοητική αναπηρία, υλοποιούν τοπικά και διεθνή προγράμματα με στόχο να δώσουν τη δυνατότητα και την ενδυνάμωση στα άτομα με αναπηρία να κατανοήσουν και να υπερασπιστούν μόνα τους τα δικαιώματά τους.

Διαβάστε την πλήρη Έρευνα εδώ.

Σχετικά με το έργο

Το EXTRA-C είναι ένα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο που εστιάζει στην ενδυνάμωση των νέων με νοητική, ψυχοκοινωνική και αναπτυξιακή αναπηρία ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη δημοκρατία. Μέσω της ευαισθητοποίησης και της συμμετοχής χωρίς αποκλεισμούς, το EXTRA-C επιδιώκει να μετατρέψει το τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε δυναμικές και ποικιλόμορφες κοινότητες όπου η φωνή κάθε ατόμου μετράει.

Για ερωτήσεις και περαιτέρω πληροφορίες, επικοινωνήστε με το ΚΜΟΠ στο [email protected]