Σχεδόν 50 εκατομμύρια άνθρωποι, ή ένας στους 150 παγκοσμίως, ζουν σε καθεστώς σύγχρονης δουλείας, ενώ 6,3 εκατομμύρια – στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες και ανήλικα κορίτσια – έχουν πέσει θύματα εμπορίας (trafficking) με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Τα στοιχεία αυτά επισημάνθηκαν σε συνέδριο που διοργάνωσε το ΚΜΟΠ στις Βρυξέλλες, με θέμα την ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης, εντοπισμού και υποστήριξης κατά της εμπορίας ανθρώπων.
Στο συνέδριο έδωσαν το παρών ειδικοί σε θέματα anti-trafficking και εκπρόσωποι σημαντικών οργανισμών και διεθνών φορέων, όπως το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), ο οργανισμός Victim Support Europe (VSE), η Διεθνής Επιτροπή Διασώσεων (IRC) και η Ομοσπονδιακή Αστυνομία των Βρυξελλών.
Όπως τόνισε η Μαρίνα Ντονοπούλου, διευθύντρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Α21, επικαλούμενη στοιχεία από πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, συνολικά 49,6 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες σύγχρονης δουλείας. Την ίδια στιγμή, 27,6 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εξαναγκαστεί σε εργασία, εκ των οποίων τα 6,3 εκατομμύρια βρίσκονται σε καθεστώς σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Σχεδόν 4 στους 5 από αυτούς είναι γυναίκες και ανήλικα κορίτσια.
Στην κατάσταση που επικρατεί στην Ουκρανία, όπου ο πόλεμος έχει δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για σεξουαλική εκμετάλλευση προσφύγων, αναφέρθηκε η Tatiana Kotlyarenko, Σύμβουλος σε θέματα anti-trafficking στο Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ, υπογραμμίζοντας τη σημασία και τον ρόλο των Εθνικών Μηχανισμών Αναφοράς ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Δεδομένου του προφίλ των προσφύγων που διαφεύγουν από την Ουκρανία – κυρίως γυναίκες και παιδιά – ο κίνδυνος της εμπορίας ανθρώπων είναι μεγάλος, τόνισε η κ. Kotlyarenko.
Στο συνέδριο μίλησε και η καθηγήτρια Δρ. Βασιλική Αρτινοπούλου, διευθύντρια στο Εργαστήριο «Αποκαταστατική Δικαιοσύνη & Διαμεσολάβηση» του Παντείου Πανεπιστημίου, η οποία αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τα κενά που υπάρχουν όσον αφορά στην ποινική αντιμετώπιση του trafficking και υπογράμμισε την ανάγκη για μια προσέγγιση που να εστιάζει στα θύματα και τις ανάγκες τους.
Παράλληλα, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο του Εγκλήματος (HEUNI), ανέλυσαν εργαλεία συλλογής δεδομένων και ενίσχυσης των μηχανισμών καταπολέμησης του trafficking, ενώ παρουσιάστηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες και προγράμματα ευρωπαϊκών οργανώσεων που συμβάλλουν διαχρονικά στην αντιμετώπιση του φαινομένου. Μεταξύ άλλων, η Anniina Jokinen, Υπεύθυνη Προγραμμάτων στο HEUNI, αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία ELECT HTB, η οποία υλοποιείται σε συνεργασία με τις δικαστικές και άλλες αρμόδιες αρχές από τη Φινλανδία, την Εσθονία και τη Λετονία με στόχο να ενδυναμώσει τις προσπάθειες εντοπισμού και διερεύνησης περιστατικών trafficking και να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των φορέων.
Επίσης, στα πάνελ συζήτησης κατατέθηκαν καλές πρακτικές και στρατηγικές εναντίον του trafficking από τη βελγική αστυνομία και από οργανισμούς επίβλεψης, όπως το Victim Support Europe, ενώ εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων, όπως η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων (GRETA), αναφέρθηκαν στον μελλοντικό σχεδιασμό τους για την εγκαθίδρυση και βελτίωση των μηχανισμών αναφοράς υποθέσεων trafficking.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με αφορμή την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού προγράμματος ACTIVATE, στο οποίο συμμετέχει το ΚΜΟΠ και το οποίο έχει στόχο τη δημιουργία δράσεων ενίσχυσης των μηχανισμών πρόληψης, εντοπισμού και υποστήριξης κατά της εμπορίας ανθρώπων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα θύματα εμπορίας για σεξουαλική εκμετάλλευση. Όπως αναφέρθηκε, στο αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό για επαγγελματίες που εργάζονται σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) με σκοπό την καλύτερη πρόληψη και τον εντοπισμό των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, καθώς και για δικηγόρους για την καλύτερη αντιμετώπιση των νομικών ζητημάτων και αναγκών των θυμάτων trafficking.