Αγαπητοί φίλοι, αγαπητοί εκπαιδευτικοί
Καθώς ξεκινά μια νέα σχολική χρονιά, για την οποία ευχόμαστε κάθε καλό, θα ήταν η σωστή στιγμή να επισημάνουμε, ότι και στο χώρο της εκπαίδευσης βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.
Αναφερόμαστε στην εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία δεν αποτελεί πλέον μια μακρινή προοπτική. Αντίθετα, διεισδύει ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητα των οικογενειών, αλλά και των σχολείων μας. Τα εργαλεία της υπόσχονται πολλές παροχές, όπως εξατομικευμένες πλατφόρμες μάθησης, άμεση πρόσβαση σε συνδυαστικά πακέτα γνώσης, ενημέρωσης και σύνταξης τεκμηριωμένων κειμένων κάθε μορφής, νέους τρόπους αξιολόγησης και πολλά ακόμη.
Το πραγματικό ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι αν η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει την εκπαίδευση, αλλά πώς εμείς, ως παιδαγωγοί μπορούμε να ισορροπήσουμε ανάμεσα στη χρήση της και στη διαφύλαξη της ανθρώπινης διάστασης της μάθησης. Γιατί η αποστολή μας παραμένει αναλλοίωτη και δεν είναι άλλη, από το να βοηθάμε τα παιδιά μας να σκέφτονται κριτικά, να αξιοποιούν τη φαντασία τους, αλλά και να αποκτούν μία αίσθηση ευθύνης και αλληλεγγύης απέναντι στον συνάνθρωπο και τον κόσμο γενικότερα.
Η εμπειρία αλλά και οι έρευνες δείχνουν, ότι όταν η τεχνολογία εντάσσεται συνετά στη ζωή μας, μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά σε πολλά επίπεδα. Με αντίστοιχο τρόπο, τα ψηφιακά εργαλεία στην εκπαίδευση, μπορούν να υποστηρίξουν μαθητές με διαφορετικές ανάγκες, να ενισχύσουν τη συμπερίληψη, να προωθήσουν την συνδυαστική γνώση και να δώσουν στους εκπαιδευτικούς πολύτιμο χρόνο ώστε να εστιάσουν σε πιο ουσιαστικές σχέσεις με τους μαθητές τους. Υπό αυτή την έννοια, η τεχνολογία δεν ανταγωνίζεται την εκπαίδευση, αλλά γίνεται σύμμαχος στη διαμόρφωση ενός σχολείου πιο ανοιχτού στη μάθηση και πιο ευέλικτου σε νέες προκλήσεις.
Όσο όμως και αν μας εντυπωσιάζουν οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, ας μην ξεχνάμε ότι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν εκείνο που βρίσκεται στον πυρήνα της μάθησης, δηλαδή την απόλαυση της ανθρώπινης σύνδεσης. Η εμπιστοσύνη, η φροντίδα η ενθάρρυνση που γεννιούνται μέσα από την αλληλεπίδραση, την ενσυναίσθηση , την καθοδήγηση και το παράδειγμα, δεν μπορούν να αντικατασταθούν. Χωρίς αυτή τη διάσταση, η εκπαίδευση κινδυνεύει να χάσει την μοναδική δύναμη που έχει να βελτιώνει ή ακόμα και να αλλάζει τελείως τις ζωές των ανθρώπων προς το καλύτερο.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο εκπαιδευτικός μας ρόλος είναι καθοριστικός, με την έννοια ότι δεν περιοριζόμαστε μόνο στη μετάδοση γνώσεων. Μεταφέρουμε αξίες που διαμορφώνουν την προσωπικότητα των παιδιών, την ευημερία και τη συνοχή των κοινωνιών που ζουν. Με τις πράξεις μας μπορούμε να τους δείχνουμε καθημερινά τη σημασία του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της γενναιοδωρίας και της αλληλεγγύης. Να τους εμπνέουμε ώστε να βλέπουν τη συνεργασία ως πηγή δύναμης και το σχολείο ως χώρο από όπου δεν αποκομίζουν μόνο γνώσεις, αλλά γίνονται καλύτεροι άνθρωποι.
Την ίδια στιγμή, οι τάξεις μας μπορούν να γίνουν εργαστήρια όπου η τεχνολογία και η καινοτομία να συνυπάρχουν με τη φαντασία, την κριτική σκέψη και την προσαρμοστικότητα. Έτσι, προετοιμάζουμε τους μαθητές μας όχι μόνο για τα επαγγέλματα του αύριο, αλλά και για να ανταποκριθούν με ευθύνη και ευαισθησία στις προκλήσεις ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου κόσμου.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, αυτή τη χρονιά με αυτοπεποίθηση και ανοιχτό πνεύμα. Ας εντάξουμε την καινοτομία, τις ευκαιρίες και τις άπειρες δεξιότητες που μας δίνει, χωρίς να χάσουμε την ανθρώπινη επαφή που κάνει το ταξίδι της εκπαίδευσης τόσο μοναδικό.
Σας εύχομαι μια δημιουργική και εμπνευσμένη σχολική χρονιά, γεμάτη νέες ιδέες και ουσιαστικές δράσεις.
Με σεβασμό και εκτίμηση για το έργο σας!
Δρ. Αντωνία Τορρένς
Διευθύντρια ΚΜΟΠ
Πρόεδρος COFACE Families Europe