Η ταχεία μετάβαση στην ηλεκτρονική εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 επέφερε σημαντικές αλλαγές στο διδακτικό και μαθησιακό τοπίο. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PLACEDU, παρουσιάζουμε μια ολοκληρωμένη διερεύνηση των εμπειριών ηλεκτρονικής μάθησης στην Ελλάδα μέσα από εθνογραφική έρευνα μέσω κινητών τηλεφώνων (mobile ethnography) και focus groups που πραγματοποιήθηκαν.
Μέσω του mobile ethnography, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί περιέγραψαν τις εμπειρίες τους από την ηλεκτρονική μάθηση ή την ηλεκτρονική διδασκαλία, βαθμολόγησαν τη διάθεσή τους χρησιμοποιώντας emojis και παρείχαν ανατροφοδότηση σε συναφή θέματα. Στην έρευνα συμμετείχαν 20 μαθητές και 12 εκπαιδευτικοί. Οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν γενικά ομαλές εμπειρίες και θετική διάθεση, εστιάζοντας στην προσωπική στάση και το μέλλον. Οι μαθητές αξιολόγησαν την ηλεκτρονική μάθηση ως καλή και ομαλή σε γενικές γραμμές, αλλά ορισμένοι ανέφεραν προκλήσεις σχετικά με τη δέσμευση των καθηγητών και την τεχνολογία. Τα σχόλια των μαθητών αφορούσαν συχνά τους καθηγητές και την τεχνολογία, ενώ τα σχόλια των καθηγητών επικεντρώνονταν στην προσωπική στάση και το μέλλον. Συνολικά, τόσο οι μαθητές όσο και οι καθηγητές είχαν θετικές εμπειρίες ηλεκτρονικής εκπαίδευσης.
Μετά το mobile ethnography πραγματοποιήθηκε focus group για να αποκτηθούν βαθύτερες γνώσεις σχετικά με την εμπειρία της ηλεκτρονικής διδασκαλίας. Σε αυτό συμμετείχαν τρεις συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων καθηγητές πανεπιστημίου και ένα μέλος του προσωπικού που είναι υπεύθυνο για τη διασφάλιση της ποιότητας. Παρά την ξαφνική μετάβαση στην ηλεκτρονική εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι συμμετέχοντες ανέφεραν πως είχαν συνολικά θετικές εμπειρίες. Παρατήρησαν αυξημένη συμμετοχή των φοιτητών και διαπίστωσαν ότι ορισμένα σύγχρονα εργαλεία διευκόλυναν τη διεξαγωγή των μαθημάτων. Παρότι υπήρξαν προκλήσεις, όπως η αμφίβολη δέσμευση των μαθητών και η δυσκολία με τα πρακτικά μαθήματα, τόσο οι μαθητές όσο και οι καθηγητές προσαρμόστηκαν γρήγορα στη μετάβαση. Η ανατροφοδότηση από τα δεδομένα του mobile ethnography ευθυγραμμίστηκε με τις εμπειρίες τους, επιβεβαιώνοντας τη θετική συνολική εμπειρία. Ωστόσο, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έθεσε προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας επαφής με τους μαθητές, της μειωμένης ανατροφοδότησης και συμμετοχής των μαθητών και των δυσκολιών στην αξιολόγηση. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας που παρατηρήθηκαν δημιούργησαν ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα της εκπαίδευσης. Οι συμμετέχοντες τόνισαν την ανάγκη βελτίωσης της διαδικασίας αξιολόγησης και υπογράμμισαν τη σημασία της κατάλληλης κατάρτισης των εκπαιδευτικών σε τεχνικές εξ αποστάσεως διδασκαλίας και μάθησης. Πρότειναν επίσης την προσαρμογή των μεθόδων διδασκαλίας και του υλικού για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, την ενθάρρυνση της αλληλεπίδρασης και την ανάληψη ρόλου διαμεσολαβητή και μέντορα σε αντίθεση με τη μονόδρομη επικοινωνία.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα PLACEDU, το οποίο υλοποιείται στην Ελλάδα από το ΚΜΟΠ, θα δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων στο πρόγραμμα σπουδών και στην αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων που προκαλούνται από τη διαδικτυακή μάθηση. Παράλληλα, θα παρέχει υποστήριξη στο ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό για τη μετάβαση σε διαδικτυακές μεθόδους διδασκαλίας και την προσαρμογή των πόρων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.