Ο κρίσιμος ρόλος των επαγγελματιών υγείας στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ένα σοβαρό έγκλημα με 7.155 καταγεγραμμένα θύματα στην ΕΕ (Eurostat, 2021), ήταν το θέμα του διεθνούς συνεδρίου «Ενώνοντας τις Δυνάμεις μας Κατά της Εμπορίας Ανθρώπων», που διοργανώθηκε από το ΚΜΟΠ-Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, σε συνεργασία με τον οργανισμό PAYOKE από το Βέλγιο και τους εταίρους του προγράμματος AMELIE, στις 5 Οκτωβρίου 2023, στις Βρυξέλλες, αλλά και υβριδικά, στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής Ημέρας Κατά της Εμπορίας Ανθρώπων. Αξίζει να σημειωθεί ότι 91 άτομα παρακολούθησαν την εκδήλωση.
Στο συνέδριο συμμετείχαν εμπειρογνώμονες από κρατικές αρχές, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και επαγγελματίες πεδίου από τις χώρες εταίρους του έργου (Ελλάδα, Ιταλία, Βέλγιο, Γερμανία) , οι οποίοι/ες υπογράμμισαν τη σημασία της ενίσχυσης της ικανότητας των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας πρώτης γραμμής να εντοπίζουν, να παραπέμπουν και να παρέχουν υπηρεσίες σε θύματα εμπορίας ανθρώπων (κυρίως –αλλά όχι μόνο– ενήλικες γυναίκες) επιδεικνύοντας σεβασμό στο τραύμα που έχουν βιώσει τα θύματα, τον παράγοντα φύλο και τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες.
Για το σκοπό αυτό, το ΚΜΟΠ παρουσίασε ένα νέο εκπαιδευτικό εγχειρίδιο και ένα διαδικτυακό πρόγραμμα μάθησης (e-learning) ειδικά σχεδιασμένο για να εκπαιδεύσει τους/τις επαγγελματίες υγείας -που είναι από τους/τις λίγους/ες παρόχους υπηρεσιών που μπορεί να έρθουν σε επαφή με τα θύματα ενώ βρίσκονται ακόμη υπό καθεστώς εμπορίας- ώστε να εντοπίζουν τους δείκτες εμπορίας ανθρώπων και να διευκολύνουν την πρόσβαση των επιζώντων ατόμων σε κατάλληλες υπηρεσίες (πρόγραμμα AMELIE). Η κ. Νατάσα Αλεξοπούλου, συντονίστρια του έργου από το ΚΜΟΠ-Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας και εκ μέρους της κοινοπραξίας AMELIE, τόνισε τις πολυάριθμες εκπαιδεύσεις και εργαστήρια που διοργανώθηκαν από τις χώρες εταίρους με τη συμμετοχή πάνω από 800 επαγγελματιών και πάνω από 200 εκπροσώπων φορέων και οργανισμών αντίστοιχα. Αναφέρθηκε επίσης στα εκπαιδευτικά εργαλεία και τον οδηγό βέλτιστων πρακτικών που είναι διαθέσιμα, καθώς και τις υπηρεσίες υποστήριξης υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας υγείας που παρείχαν οι εταίροι σε 288 γυναίκες και άνδρες μετανάστες/ριες επιζώντες/σες ή πιθανά θύματα εμπορίας ανθρώπων.
«Η ταυτοποίηση έστω και ενός θύματος εμπορίας ανθρώπων θα είναι απόδειξη της επιτυχίας αυτής της πρωτοβουλίας», σημείωσε ο κ. Λάμπρος Θεοδοσόπουλος, Προϊστάμενος Τμήματος της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας, 2η Υγειονομική Περιφέρεια Πειραιώς και Αιγαίου του Υπουργείου Υγείας.
Η κ. Στεφανία Τουφεξή, Περιφερειακή Διευθύντρια Αποκατάστασης (Regional Aftercare Manager) για την Ευρώπη και την Αφρική στον οργανισμό A21, υπογράμμισε την ανάγκη για μια εξατομικευμένη προσέγγιση για τους/ τις επιζώντες/σες εμπορίας ανθρώπων, ενώ τόνισε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες υγείας στην αντιμετώπιση των θυμάτων (έλλειψη διερμηνείας, φόβος, έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων, δυσφορία). Σημείωσε τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν εντοπιστεί, όπως η λήψη υπόψη συνήθων συμπεριφορών που αποτελούν δείκτες εμπορίας ανθρώπων και η διάδοση και προβολή της τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης εθνικής εμβέλειας 1109 με ανάρτηση σε εγκαταστάσεις ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Η κ. Μαρία Βενετσάνου, κοινωνική λειτουργός στον ΕΟΔΥ, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Philos», το Σχέδιο Έκτακτης Υγειονομικής Ανταπόκρισης στην Προσφυγική Κρίση, καθώς και στο Εγχειρίδιο για την αντιμετώπιση της Εμπορίας Ανθρώπων και Διακίνησης (Smuggling) που σχεδίασε ο ΕΟΔΥ και το Υπουργείο Υγείας για την ενίσχυση της αναγνώρισης των θυμάτων.
Ο Γερμανός γυναικολόγος δρ. Wolfgang Heide, ο οποίος προσφέρει δωρεάν υποστήριξη σε σεξεργάτριες στο Συμβουλευτικό Κέντρο Amalie, παρείχε μια καθηλωτική αφήγηση για όσα βλέπει καθημερινά, επαναλαμβάνοντας τα λόγια μιας ασθενούς ότι «δεν σας λέω τα χειρότερα». Τόνισε ότι «καμία γυναίκα δεν εισέρχεται οικειοθελώς σε αυτό το «επάγγελμα», ενώ σημείωσε ότι «είναι σημαντικό όσοι αντιμετωπίζουν μια δύσκολη κατάσταση να αισθάνονται ότι κάποιος τους νοιάζεται».
«Η ανάγκη μετατροπής των ‘ιστοριών ασθένειας’ σε ‘ιστορίες θεραπείας’, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες ψυχικής υγείας και τις πολιτισμικές διαφορές των θυμάτων», ήταν η ουσία της προσέγγισης της κ. Roberta Franchitti από την Σχολή ETNOPSI για την Εθνοσυστημική και Αφηγηματική Ψυχοθεραπεία στη Ρώμη.
Η κ. Hannah Ballout, Οικογενειακή Γιατρός και Γενική Γραμματέας της Επιστημονικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής (SSMG) στο Βέλγιο, εξήγησε τον καθοδηγητικό ρόλο του γενικού ιατρού (General Practitioner) στο «σπάσιμο της σιωπής» για τη βία και στην προσφορά βοήθειας σε καθεστώς εχεμύθειας και εμπιστοσύνης.
Εστιάζοντας στους τρόπους ενίσχυσης των διεθνών και ευρωπαϊκών δικτύων για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του οργανωμένου εγκλήματος, η κ. Ala Vechiu–Ghermain, Βοηθός διαχείρισης έργων για το Χαρτοφυλάκιο Κατά της Εμπορίας Ανθρώπων στο Γραφείο του ΟΑΣΕ για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ODIHR), παρουσίασε τη 2η έκδοση του Εγχειριδίου που συντάχθηκε από τον ΟΑΣΕ/ODIHR σχετικά με τους Εθνικούς Μηχανισμούς Αναφοράς και τον τρόπο με τον οποίο συμβάλλουν στην προστασία των δικαιωμάτων των θυμάτων εμπορίας. Ο κ. Στυλιανός Αρβανιτίδης, Βοηθός διαχείρισης έργου και Πολιτικών στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, παρουσίασε μια πρωτοβουλία με τίτλο «Θεωρία αλλαγής κατά της εμπορίας ανθρώπων», η οποία θα δημοσιευτεί σύντομα.
Σε ό,τι αφορά τις αποτελεσματικές πολιτικές και πρακτικές κατά της εμπορίας ανθρώπων, ο αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας, κ. Βασίλειος Γεωργιάδης από την Μονάδα Καταπολέμησης Εμπορίας Ανθρώπων στην Θεσσαλονίκη παρουσίασε μια επιχείρηση που διεξήχθη τον Φεβρουάριο του 2019 κατά μιας εγκληματικής οργάνωσης , η οποία ήταν υπεύθυνη για 27 περιπτώσεις εμπορίας παιδιών.
«Πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από την επιφάνεια αυτού που βλέπουμε όταν έχουμε να κάνουμε με πιθανές περιπτώσεις εμπορίας ανθρώπων», είπε η κ. Anna–Greta Pekkarinen (οργανισμός HEUNI, Φινλανδία), παρέχοντας συνοπτικές πληροφορίες για τη μελέτη του Φινλανδικού Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τις «περιόδους περίσκεψης» που δίνεται σε θύματα εμπορίας ανθρώπων.
Τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, όπως η έλλειψη ειδικού καθεστώτος προστασίας και η έλλειψη πρόσβασής τους σε κατάλληλη περίθαλψη, υπογράμμισε επίσης η κ. Luisa Eyselein, κοινωνική λειτουργός της πρωτοβουλίας “The Justice Project” στη Γερμανία.
Ολοκληρώνοντας το συνέδριο, εκπρόσωποι ευρωπαϊκών έργων , όπως το Return, το SafeHut, το VoiceOver και το DIRECT, περιέγραψαν εμπνευσμένες πρωτοβουλίες για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου AMELIE enhAncing Mechanisms of idEntification, protection and muLti-agency collaboratIon through transnational and multi-sectoral actors’ Engagement. Το έργο υλοποιείται από το ΚΜΟΠ στην Ελλάδα, την PAYOKE στο Βέλγιο, τη SOLWOLDI στη Γερμανία, τη Differenza Donna και την APG23 στην Ιταλία, υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.
Για περισσότερες πληροφορίες ή διευκρινίσεις, επικοινωνήστε με: [email protected]
