Οι ευκαιρίες που προσφέρει ο αθλητισμός για την ένταξη ευπαθών ομάδων, η σημασία της υγιούς γήρανσης και επέκτασης της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και ο κομβικός ρόλος των φροντιστών την εποχή του κορωνοϊού, βρέθηκαν στο επίκεντρο συνεδρίου που διοργάνωσε το ΚΜΟΠ την Πέμπτη 21 Ιανουαρίου.
Βασικό συμπέρασμα ήταν η ανάγκη για καινοτόμα προγράμματα στήριξης και κοινωνικής ενσωμάτωσης των ευπαθών ομάδων – είτε πρόκειται για άτομα με αναπηρία, είτε πρόκειται για πρόσφυγες και μετανάστες, είτε για ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας – προκειμένου να λειτουργήσουν ως «δίχτυ» κοινωνικής προστασίας στη διάρκεια της πανδημίας αλλά και την επόμενη μέρα.
Τη σημασία της υλοποίησης τέτοιου είδους δράσεων υπογράμμισε η δημοσιογράφος Μαρία Τσιλιμιγκάκη, η οποία συντόνισε τη διαδικτυακή αυτή συζήτηση με τίτλο «Κοινωνική δράση και καινοτομία στην υγεία και στην υποστήριξη των ευπαθών ομάδων – Πού βρισκόμαστε και ποιο είναι το μέλλον στη μετά – COVID-19 εποχή».
Στον χαιρετισμό που απηύθυνε, η Δρ. Αντωνία Τορρένς, Γενική Διευθύντρια του ΚΜΟΠ και Αντιπρόεδρος της COFACE Families Europe – Συνομοσπονδίας Οικογενειακών Οργανώσεων της Ευρώπης, επεσήμανε τις μεγάλες αλλαγές που έχει επιφέρει η πανδημία στην υγεία, στην υποστήριξη των ευπαθών ομάδων και στον αθλητισμό, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως η συζήτηση αυτή διεξάγεται «ακριβώς την ώρα που η κοινή μας αγωνία είναι να βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα από αυτή τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας και να διαμορφώσουμε κατάλληλα τη μετά – COVID-19 εποχή». Πιστεύουμε ότι η καινοτομία είναι το κλειδί για την επίτευξη θετικού και ουσιαστικού αντίκτυπου στην κοινωνία, είπε η κ. Τορρένς και πρόσθεσε πως στόχος του ΚΜΟΠ είναι η δημιουργία βιώσιμων και συμπεριληπτικών κοινωνιών.
Στο συνέδριο συμμετείχαν εκπρόσωποι μεγάλων αθλητικών συλλόγων της χώρας, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην κοινωνική συνεισφορά του αθλητισμού και τόνισαν τη σημασία της υποστήριξης των ευάλωτων ομάδων μέσα από προγράμματα και κοινωνικές δράσεις που υλοποιούν πολλές αθλητικές ομάδες και οργανισμοί της χώρας. Εξέφρασαν, παράλληλα, την ανησυχία τους για την επόμενη μέρα, καθώς, όπως επισημάνθηκε, κατά την περίοδο της καραντίνας οι αθλητικές δραστηριότητες περιορίστηκαν στο ελάχιστο και είναι άγνωστο πώς αυτό έχει επηρεάσει τη γενικότερη διάθεση των ανθρώπων για άθληση και άσκηση.
Ο κ. Τάσος Παπαδόπουλος, Marketing Project Manager & CSR Manager στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης ΠΑΟΚ Action, μέσω του οποίου η ΠΑΕ στέκεται δίπλα στις ευπαθείς ομάδες, ενώ ο κ. Φώτης Τσώνης, Πρόεδρος της Α.Ε. Χολαργού, μίλησε για το πρόγραμμα «Basketball 4 All», το οποίο ξεκίνησε το καλοκαίρι με στόχο να εντάξει στα αθλητικά δρώμενα παιδιά ηλικίας 6-11 ετών που έχουν διαγνωσθεί με ΔΑΦ (διαταραχές αυτιστικού φάσματος).
Από την πλευρά του ο Δρ. Νίκος Παπαχαραλάμπους, Marketing Manager της ΚΑΕ Προμηθέας Πατρών, ανέφερε ότι ο σύλλογός του οργανώνει για δεύτερη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με τη Euroleague, πρόγραμμα για την κοινωνική ένταξη παιδιών με αναπηρίες και συγκεκριμένα με προβλήματα ακοής, ενώ ο κ. Κώστας Σταματιάδης, Γενικός Γραμματέας της Μεσογειακής Συνομοσπονδίας Χάντμπολ, μίλησε για τις δράσεις που υλοποιήθηκαν με στόχο την κοινωνική ένταξη των παιδιών προσφύγων μέσω του αθλητισμού, και συγκεκριμένα μέσω του χάντμπολ.
Τον καθοριστικό ρόλο που παίζει ο αθλητισμός στην ένταξη και στην κοινωνικοποίηση των ατόμων με αναπηρία αλλά και των οικογενειών τους υπογράμμισε και η κ. Κατερίνα Γιαννακοπούλου, Πρόεδρος του ΑΛΜΑ-ΑΜΕΑ, ενώ εξήρε τις πρωτοβουλίες των αθλητικών συλλόγων για δημιουργία ομάδων για άτομα με αναπηρία.
Ένα εξίσου σημαντικό θέμα που συζητήθηκε στο συνέδριο είναι και το ζήτημα της υγιούς και ενεργού γήρανσης και της υποστήριξης των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι βιώνουν συχνά μοναξιά και κοινωνική περιθωριοποίηση, ειδικά την περίοδο της καραντίνας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Δρ. Αφροδίτη Βελουδάκη, Γενική Διευθύντρια του Ινστιτούτου Prolepsis, το 21,5% του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι άνω των 65 ετών. Συνολικά 552.000 ηλικιωμένοι ζουν μόνοι τους, ενώ το 22,8% των ηλικιωμένων βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Η κ. Βελουδάκη μίλησε για τα προγράμματα που υλοποιεί το Ινστιτούτο Prolepsis με στόχο την καταπολέμηση της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης των ηλικιωμένων, τη βελτίωση του ψηφιακού αλφαβητισμού υγείας και της ποιότητας ζωή τους.
Σύμφωνα με την κ. Μαρία Αστερίου, Συν-ιδρύτρια της ΜΚΟ People Behind, ο κορωνοϊός έχει φέρει στο προσκήνιο δύο βασικές προκλήσεις για την τρίτη ηλικία – το ζήτημα της τεχνολογικής εξέλιξης και ένταξης των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας σε αυτήν, καθώς και το ζήτημα της ψυχικής υγείας. Όπως είπε, κατά την περίοδο του πανδημίας ένα μεγάλο ποσοστό των ηλικιωμένων εμφανίζουν πολύ μικρότερη δραστηριοποίηση, είναι σε πολύ χειρότερη ψυχολογική κατάσταση και νιώθουν φόβο, αβεβαιότητα και εντονότερη μοναξιά. Παρ’ όλα αυτά, ένα θετικό στοιχείο που έχει προκύψει στην περίοδο του κορωνοϊού, όπως είπε η κ. Αστερίου, είναι ότι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας έχουν αρχίσει πλέον να αποδέχονται την τεχνολογία και να κατανοούν ότι είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για να διατηρήσουν τις επαφές τους και να παραμείνουν δραστήριοι.
Ο Δρ. Κωστής Προύσκας, Πρόεδρος του AKTIOS Care Unit, επεσήμανε την ανάγκη να επανενταχθούν οι άνθρωποι άνω των 65 ετών στη διαδικασία της συμμετοχής στο κοινωνικό γίγνεσθαι μέσα από πολιτικές ενεργού γήρανσης και προγράμματα τα οποία ενισχύουν την προσωπική ευθύνη και αυτοφροντίδα. Εξάλλου, όπως είπε ο κ. Προύσκας, οι πολιτικές ενεργού γήρανσης συμβάλλουν σε λιγότερους πρόωρους θανάτους στα παραγωγικά στάδια της ζωής, σε λιγότερες αναπηρίες σχετικές με χρόνιες ασθένειες του γήρατος, σε περισσότερους ανθρώπους που απολαμβάνουν θετική ποιότητα ζωής και που συμμετέχουν ενεργά στα κοινωνικά, πολιτισμικά, οικονομικά και πολιτικά δρώμενα, αλλά και σε χαμηλότερα κόστη που σχετίζονται με ιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες φροντίδας.
Πολύ ενδιαφέροντα ήταν και τα στοιχεία που παρουσίασε η Δρ. Μυρτώ Μαρία Ράγγα, Διευθύνουσα Σύμβουλος της οργάνωσης 50+, σχετικά με τη χρήση νέων τεχνολογιών από τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας κατά την περίοδο της πανδημίας. Όπως ανέφερε η κ. Ράγγα, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις ως προς τη συμμετοχή ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας στον ψηφιακό κόσμο, με ένα ποσοστό περίπου 20%. Εντύπωση προκαλεί ότι το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών που γνωρίζουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή ανέρχεται σε 39% στην Ελλάδα έναντι 68% στην Ευρώπη, ενώ 14% γνωρίζουν να χρησιμοποιούν ίντερνετ έναντι 38% στην Ευρώπη και μόλις 3% χρησιμοποιούν e-banking τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη ανέρχεται σε 22%. Η κ. Ράγγα σημείωσε πάντως ότι τον τελευταίο χρόνο η κατάσταση αυτή φαίνεται πως αλλάζει, καθώς ο εγκλεισμός λόγω του κορωνοϊού έκανε τους ανθρώπους άνω των 65 να συνειδητοποιήσουν τα οφέλη των νέων τεχνολογιών και τους «ανάγκασε» να ασχοληθούν με αυτές. Η ανάγκη αυτή κατέστη σημαντική για πολλούς τομείς, όπως οι κρατικές υπηρεσίες, οι υπηρεσίες υγείας και οι υπηρεσίες ψυχαγωγίας, οι οποίες ψηφιοποιούνται, η επικοινωνία και η κοινωνική συμμετοχή.
Τέλος, ο κ. Παναγιώτης Χονδρός, Αντιπρόεδρος του ΑΡΓΩ, μίλησε για τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άτυποι φροντιστές αλλά και για τα προβλήματα με τα οποία ήρθαν αντιμέτωποι την περίοδο της πανδημίας. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Ε.Ε. (2017), το 75% του «αόρατου» αυτού εργατικού δυναμικού δεν λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη για τις υπηρεσίες που προσφέρουν, ενώ το 93% δεν λαμβάνουν φροντίδα για τους ίδιους, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν προβλήματα υγείας και ψυχικής υγείας. Την περίοδο της πανδημίας τα προβλήματα των φροντιστών επιδεινώθηκαν. Όπως εξήγησε ο κ. Χονδρός, τα στοιχεία δείχνουν πως τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας δυσκολεύονται πλέον περισσότερο να αναζητήσουν βοήθεια, όσοι παρακολουθούσαν ήδη κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα δεν μπορούν να το συνεχίσουν, ενώ υπήρξε και αύξηση της κατάχρησης ουσιών, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν ακόμα περισσότερο οι οικογένειες και οι φροντιστές. Όσον αφορά στις επιπτώσεις της πανδημίας και του lockdown στον γενικό πληθυσμό, ο κ. Χονδρός έκανε λόγο για αύξηση των συμπτωμάτων άγχους, κατάθλιψης και ψυχαναγκαστικής διαταραχής, αύξηση της χρήσης ουσιών όπως το αλκοόλ και τα αντικαταθλιπτικά, αλλά και αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρο το συνέδριο στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://www.youtube.com/watch?v=bGjaDfZKlzc&feature=youtu.be
Μάθετε περισσότερα για τα σχετικά έργα που υλοποιεί το ΚΜΟΠ:
Αθλητισμός 👉 ACTIVE, SAILAWAY, GOSPORT
Ενεργός γήρανση 👉 TSITour, SILVER AGE LEARNING, ELDI-CARE
Φροντιστές 👉 CO.S.M.I.C